Rewolucja dotycząca możliwości wyboru przez poszkodowanego sposobu naprawienia szkody tylko dla nowych szkód górniczych

Pod koniec listopada 2013 r. Sąd Najwyższy wydał uchwałę (sygn. akt: III CZP 75/13) zgodnie z którą wskazał, iż w przypadku jeśli zdarzenie powodujące  szkodę (czyli ruch zakładu górniczego ), jak również i sama  szkoda powstała  przed 1 stycznia 2012 r. stosuje się przepisy ustawy z 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze. Taki stan rzeczy Sąd Najwyższy potwierdził w orzeczeniu z dnia 24.01.2014 r. (sygn. akt: V CSK  93/13). Na marginesie wskazuję, iż „stare prawo geologiczne i górnicze” nakazywało w pierwszej kolejności przywrócenie stanu poprzedniego i wykonanie napraw, a dopiero jeśli okazałoby się to niemożliwe albo koszty przywrócenia do stanu poprzedniego rażąco przekraczałaby wielkość poniesionej szkody, naprawienie szkody następowało przez zapłatę odszkodowania. Wraz z wejściem w życie tzw.  nowego prawa geologiczno – górniczego wprowadzonego ustawą obowiązującą od 1 stycznia 2012 r. Ustawodawca przyznał poszkodowanemu prawo wyboru sposobu naprawienia szkody. I tak poszkodowany może żądać naprawienia szkody poprzez wykonanie np. remontu, rektyfikacji,   lub ma prawo żądać odszkodowania. Z doświadczenia mogę potwierdzić, iż pojawiły się już pierwsze żądania wypłaty odszkodowania za powstałe szkody górnicze powstałe przed wejściem w życie nowej Ustawy. Zilustrujmy znaczenie w/w orzeczeń Sądu Najwyższego  następującym przykładem.  Szkoda  w postaci przechyłu budynku powstała w wyniku ruchu zakładu górniczego na przełomie 2010 i 2011 r. Właściciel nieruchomości (poszkodowany) pod koniec 2012 r.  zwrócił się do zakładu górniczego z wnioskiem o naprawę szkody górniczej poprzez zapłatę odszkodowania w wys. 400.000,00 zł.  Zakład górniczy odmówił naprawienia szkody poprzez wypłatę odszkodowania i zaproponował wykonanie naprawy budynku.  Poszkodowany skierował sprawę na drogę sądową, podtrzymując żądanie wypłaty na jego rzecz odszkodowania. W świetle w/w Uchwały w przypadku ustalenia przez Sąd, iż jest możliwe wykonanie napraw oraz,  iż jest ono ekonomicznie uzasadnione, pierwszeństwo będzie  mieć obowiązek wykonywania naprawy budynku przez zakład górniczy, gdyż szkoda powstała w momencie obowiązywania prawa geologiczno – górniczego z 1994 r. Tym samym jeśli poszkodowany w toku procesu nie zmodyfikowałby swojego  roszczenia – sąd winien oddalić powództwo. Oczywiście są sytuacje, w których poszkodowany może żądać od razu odszkodowania, ale w takim przypadku musi zaistnieć jedna z przesłanek tj.: 1)      Szkoda powstała już po wejściu w życie nowego prawa geologiczno – górniczego albo, 2)      Przywrócenie stanu poprzedniego nie jest możliwe albo, 3)      Przywrócenie stanu poprzedniego jest ekonomicznie nieuzasadnione. Tym samym rewolucyjne, szczególnie dla zakładów górniczych, zmiany w prawie geologiczno – górniczym są na razie bombą z opóźnionym zapłonem, gdyż dopiero w najbliższych miesiącach i latach będzie możliwe skorzystanie przez poszkodowanych z możliwości dokonania wyboru sposobu naprawienia szkody w ich własności.